MUSİKÎ

Müzik, Ses ölçülerinden, ölçülü ses ve san’atkârlığıdır. Kulaklarda güzel seslerden zevk alma kabiliyetini yaratan Allah, kulaklar için de güzel sesleri yaratan yine O’dur. Yani, fıtraten ses ve kulak münase­betini Allah tan­zim etmiştir.

“Meselâ kulak, sadâların enva’larını, latif nağmelerini ve mesmuat âleminde Cenab-ı Hakk’ın letaif-i rahmetini hisseder. Ayrı bir ubudiyet, ayrı bir lezzet, ayrı da bir mükâfatı var.” S:646

 

Yine Bediüzzaman Hazretleri diyor ki:

“Cenab-ı Hak ve Hakîm-i Mut­lak, bu insanda istihdam ettiği bu cihazatın el­bette her birerlerine lâyık üc­retlerini verecektir.” S:647

 

Demek kulak fıtraten meşru sesi dinleme hakkına sahibdir. Fakat yine her organ için olduğu gibi, kulak için de seslerin zevki, meşru ve gayr-i meşru olarak iki kısma ayrı­lır. Gayr-ı meşru kısmı için şu örnekler verilebilir:

 (31:6) … insanlardan kimi de vardır ki, Allah yolundan bilmiyerek sa­pıtmak ve onu (Allah yolunu) eğlence yerine tutmak için laf eğlencesi (oyala­yıcı söz ve sesleri) satın alır. İşte bunlara mühîn bir azab vardır...”

 

Yani ihanet cezası olarak rezaletlik cezası verilir.

 

Mezkûr âyette geçen Laf eğlencesi” : eğlence söz, insanı oyala­yan, (haktan) işinden alıkoyan, asılsız hikâyeler, masallar, romanlar, ta­rih kılıklı ef­saneler, güldürücü lakırdılar, hokkabazlıklar, geve­zelikler, teganniler, (şarkılar) gibi eğlence sesler.……..

..Bilmiyerek Allah yolundan sapıtmak, yani saptırdığını hissettirmeden, yaptığı işin akıbetini sezdirmeden dini, ah­lâkı bozmak; ~®—­g­; _«;«g¬FÅB«<«— ve onu, yani Allah yolunu, hak dinini eğlence yerine tutmak için...” böyle nefsanî yola sapıp saptırırlar. (Elmalılı.Tefsiri: 3837-3838)

Sefahete medeniyet, salabet-i diniyeye irtica diyerek milli ahlâkı tahrib etmeğe çalışan münafıklar, bu âyetin tehdidine mazhardırlar.

Çok âyetlerde olduğu gibi mezkûr âyetin de umum zamanlara ba­kan mana külliyeti vardır. Bilhassa zamanımızda tekniğin gelişmesiyle bütün insanlara tesir etmek imkânını veren radyo ve televizyon gibi neşir organları yoluyla insanları diyanetten, maneviyattan ve faziletten alıkoymak ve sefahete atmak olan din düş­manlarının dehşetli planlarından, bu âyet insan­ları ikaz eder.

Keza İblis’in ve İblis’e bağlı olan sefih insî şeytanların, yani münafık cereyanların halkı şehevî çalgılarla dalalete itmesine ve ihtilalci ve neşriyatta yaygaracı müfsidlere işaret eden (17:64) âyeti de gayetle câlib-i dikkattir. Bu ayet, İslam prensiblerinin 167.p.da izah ediliyor.

Bir rivayette buyuruluyor ki:

 “Yani: Şarkıcı cariyeleri ne satın ne de satın alın, ne de öğretin. Onlarla yapılan ticarette hayır yoktur, parası da haramdır. “İnsanlardan bazıları, Al­lah yolundan saptırmak için boş lafa müşteri çıkanlar vardır.” (Lokman Su­resi, 6) âyet-i celilesi bu gibilerin hakkında nazil olmuştur.” [1]

 

Diğer bir rivayet de şöyledir:

 

…….Şarkı ve çalgı, kalbde nifak tohumlarının büyümesini sağlar.” [2]   Yani çalgı, milli ah­lâkı bozarak sefahete ve giderek fitne ve anarşizme kapı açar. Cemiyet, içinde yaşanmaz bir duruma girer.

 

Başka bir hadiste de şöyle buyuruluyor:

 “Bu ümmette hasf, (yere batma), mesh (İslam prensibleri ansiklopedisinin aynı maddesinde izahat var) ve kazf (gökten taş yağ­ma­sı) belaları vardır, buyurdu.

Müslümanlardan bir adam: Ey Allah’ın Resulü, bu ne zaman? diye sordu. Pey­gamber (A.S.M.) Şarkıcı kadınlarla çalgı âletlerinin yaygın hale geldiği ve içki içmek çoğaldığı vakit, buyurdu.” [3]

 

Bu rivayet zamanımızı ayniyle bildiriyor. Bu ikaz Müslümanları uyandırmalı fakat ekseriyet gayetle gafil. İşte dinde bildirilen fitneden kaçınız, bu yaşayış ve anlayıştan uzak durun demektir.

Hasf (yere batma) ve zelzele ile alâkalı ayet notları:

-Dünya servetine dayananların kıyamete kadar gelen muakiblerinden yere batırılma (hasf) cezaları: (28:81) manaca alâkalı ayet (34:9) (67:16)

-Müfsidlerin zelzele musibetiyle cezalandırılmalarına bakan ayet: (10:26)

Müşriklere gece veya gündüz gelen helaket (7:4)

Bir hadis-i şerifte mealen şöyle buyuruluyor:

“Bir zaman gelecektir ki, ümmetimden muhakkak bir takım zümreler tü­reye­cektir. Bunlar zina etmeyi, ipekli elbiseler giymeyi, şarap içmeyi, defler dümbelekler ile eğlenmeyi helal ve mübah sayarlar. Bunlardan bir takım merhametsiz ve hodgâm zümreler de dağ mesirelerine yaslanacaklar. Bunun üzerine Allah, sevip eğlendikleri dağı üzerlerine indirerek, bir kısmını helâk edecek, sağ kalan öbürlerini de kıyamet gününe kadar maymun ve domuz suretlerine tebdil edecek.” (S.B.M. Hadis No: 1892 tercümesinden)

 

Şimdi de meşru sesler bahsine geçelim:

 

Güzel seslerin meşruiyetine delalet eden şu âyet:

“(34:10)Ey dağlar, dedik onunla beraber te’vib, yani terci’ yapın; ötün, çınlayın ...siz de ey kuşlar!

Yani Davud’a öyle güzel bir ses, öyle şanlı bir eda verilmişti ki, akşam sabah tesbih ettikçe, onun sesine bütün dağlar ve kuşlar iştirak eder, çınlar, öterlerdi. Demek ki, güzel sesle hüsn-ü elhan Davud’un bir fazilet-i mahsusası, kuşları dahi başına toplayan bir mu’cizesi olmuştu. Bu mana iledir ki, savt-ı Davud meşhur olduğu gibi, Mezamir-i Davud da meşhurdur. Bu güzel sanatı, İslâm’da suret-i mutlakada mezmum zanne­denler olmuştur. Fakat bilmek lâzım ge­lir ki, mezmum olan lühun-u fısktır (fısk olan nağmelerdir). Yoksa Kur’an okurken tertil ve tahsin-i savt, me’murun bihdir. Bu babda kütüb-ü sıhahda hayli hadisler vardır.

Bir çokları da müsikînin tesirini ruhanî zannederler. Böyle bir zan, ruhu heva zannetmektir. Ses, bir hava ihtizazı olduğu için musikînin doğru­dan doğruya verdiği tesir ve heyecan, bir buse zevki gibi cismanî ve asabî bir tesirdir. Taganni, ancak bir kelimenin, bir kelâmın manasını ruha duyurmağa hizmet etmesi itibariy­ledir ki, ruhanî bir kıymet alabilir. Ehl-i fısk, hep şehevanî mevzularla cismanî heye­can aradığı için manayı öldürerek, sade asaba basan kuru nağmelerle cismanî tesir arar. Bu ise ruhanî şuuru terbiye değil, ifna eder. Belki fâsık için bütün şuurundan geçip mest-i laya’kıl olmak bir zevktir. Fakat dinin, şer’in vermek istediği zevk bu değil; güzel manalı, mukaddes şuurlu bir hayat yaşatmaktır.” (Elmalı Tefsiri: 3948)

 

Sefahet ve dalalete düşen bir insan, vahşetli bir halet-i ruhiye ile âleme bakar, âlemi de vahşetli görür. Böyle insanlar hakkında Bakara Su­resi’nin 7. âyetin­deki وَ عَلَى سَمْعِهِمْkelimesiyle, küfür sebebiyle kulağa ait pek büyük bir nimeti kaybettiklerine işaret edilmiştir. Hatta kulaktaki zar, nur-u iman ile ışıklandığı za­man, kâinattan gelen manevi nidaları işitir. Lisan-ı hal ile yapılan zikirleri, tesbihatları fehmeder. Hatta o nur-u iman sayesinde, rüzgarların terennümatını, bulutların na’ralarını, denizlerin dalgalarının nağamatını ve hakeza yağmur, kuş ve saire gibi her nevi’den Rabbanî ke­lâmları ve ulvi tesbihatı işitir. Sanki kâinat, İlahî bir musikî dairesidir. Türlü türlü avazlarla, çeşit çeşit terennümatla kalblere hüzün­leri ve Rabbanî aşkları intıba’ ettirmekle kalbleri, ruhları nuranî âlemlere götürür, pek garib misalî levhaları göstermekle, o ruhları ve kalbleri lezzetlere, zevklere garkeder.

Fakat o kulak, küfür ile tıkandığı zaman, o leziz, manevi yüksek savtlardan mahrum kalır. Ve o lezzetleri iras eden avazlar, matem seslerine inkılab eder. Kalbde, o ulvi hüzünler yerine, ahbabın fıkdanıyla ebedî yetim­likler, malikin ade­miyle nihayetsiz vahşetler ve sonsuz gurbetler hasıl olur.

Bu sırra binaendirki, şeriatça bazı savtlar helal, bazıları da haram kılın­mıştır. Evet ulvi hüzünleri, Rabbanî aşkları iras eden sesler, helaldir. Yetimane hü­zünleri, nefsanî şehevatı tahrik eden sesler, haramdır. Şeriatın tayin etmediği kısım ise, senin ruhuna, vicdanına yaptığı te’sire göre hüküm alır.” İ:70 [4]

 

 “O yabani edebin verdiği bir şevk ile nefis düşer heyecana, heves olur münbasit; ruha ferah veremez.

Kur’an’ın şevki ise: Ruh düşer heyecana, şevk-i maalî verir. İşte bu sırra binaen, Şeriat-ı Ahmediye (A.S.M.) lehviyatı istemez.

Bazı âlât-ı lehvi tahrim edip, bir kısmı helal diye izin verip... Demek hüzn-ü Kur’anî veya şevk-i Tenzilî veren âlet, zarar vermez.

Eğer hüzn-ü yetimî veya şevk-i nefsanî verse, âlet haramdır. Değişir eş­hasa göre; herkes birbirine benzemez.” S:737

Teslimiyetli insanlar için bu bilgi kâfidir.

 

 

 

"MUSİKÎ" sesli ders:

 

http://risaleinurdersi.com/index.php/goeruentuelue-dersler/alfabetik-dersler/m-harfi/667-633-musiki-1952008-istinye

 

 

 



[1] T.T.ci: 5 hadis: 867

[2] T.T.ci: 5 hadis: 866

[3] T.T. ci: 5 hadis: l008

[4] Burada beyan edilen musikî tesirinin şahıstan şahısa değişeceği hususunun su-i istimal edilmemesi için nazara alınması gereken bazı noktalar vardır. Ezcümle, nağmelerin kız ve kadın sesiyle olmaması, gayr-i ahlâkî veya itikadiyata aykırı manaları taşımaması gibi şartlar var. Bu tarz nağmelerin kişiye su-i tesir edip etmiyeceği mevzubahis olamaz, suret-i kat'iyede memnu'dur.

Böyle dince memnu' nağmelerin dışında kalan musiki ve kişilere göre tesiri değişebilen seslerin cevazında, kişinin şahsî kemalat veya sefahet durumu nazara alınıyor. Kur'an (49:7) âyetinde açıkça ve çok manidar ifade edildiği gibi; dinî hayatı kemal-i ciddiyetle yaşayan in­san, manen tekâmül edip nefsaniyatı ve günahları kerih görür, hoşlanmaz. Nefsanî zevkler içinde hayat geçirenler de, maneviyattan hoşlanmaz, sıkılır. Bediüzzaman Hazretleri bu hakikatı vecize şeklinde şöyle ifade eder:

     “Kâmilîn insanların zevk-i maâlîsini hoşnud eden bir hâlet; çocukça bir hevese, sefihçe bir tabiat sahibine hoş gelmez, onları eğlendirmez. Bu hikmete binaen, bir zevk-i süflî, sefih, hem nefsî ve şehvanî içinde tam beslenmiş, zevk-i ruhîyi bilmez.” (S.736)

     Bu asrın insanlarının ekserisinin mevcud cemiyetin umumileşmiş sefaheti içinde ne halde olduğu zahirdir. Hayale geliyor ki; bu asrın sefih insanlarına güzel bir ilahî dinletilse, “Getir saki bir kadeh” diyecek...